Kulak Çınlaması (Tinnitus) Nedir? Neden Olur?

Kulak çınlamaları KBB alanında hastaları en fazla rahatsız eden ve tedavisi en zor olan patolojilerin başında gelir. Nedenleri arasında pek çok patoloji sayılabildiği gibi, tedavisinde de bu güne kadar pek çok şey denenmesine rağmen istenilen sonuçlar alınamamıştır.

Tinnitus; Kulak çınlaması ya da uğultu olarak ifade edilen bu durum hastanın ortamda olmayan sesleri bir veya her iki kulağında ya da kafa içinde duyduğunu ifade etmesidir. Bazen bu sesler o kadar rahatsız edici olur ki hastaların günlük aktivitelerini ve psikolojilerini bozabilir. Hatta uyku düzenlerini bile alt üst edebilir. Çınlamaların zemininde genelde tehlikeli patolojiler olmasa da eğer işitme kaybı ile beraber olurlarsa ciddi patolojilere işaret edebilirler. Bu nedenle çınlamalar üzerlerinde durulması gereken bir belirtidir.

Kulak çınlamaları sadece sessiz ortamlarda hissedilen hafif şiddette sesler olabildiği gibi, nabız ile birlikte atıyormuş gibi de şiddetli olabilirler. Devamlı olabildikleri gibi belirli aralıklarla gelen tarzda da görülebilirler. Çınlama sesleri hastalar tarafından farklı şekilde hissedilebilirler.

Dere şırıltısı sesi, rüzgar sesi, zil sesi, sinek vızıltısı sesi, ıslık sesi, hafif motor gururlusu gibi çeşitli sesler şeklinde algılandığı ifade edilmektedir. Çınlamanın şiddeti hep aynı kalabildiği gibi, baş ve çene ekleminin hareketlerinde artığı şeklinde de olabilmektedir.

Kulak çınlamalarının sınıflaması

1-Subjektif çınlamalar:
Sadece hasta tarafından hissedilen ancak hekim ya da başkaları tarafından duyulmayan uğultulardır. Kulak çınlamalarının büyük çoğunluğu bu guruptadır ve tedavileri oldukça zordur. Çünkü bunların nedenlerini tespit etmek kolay değildir. Bu gurup çınlamaların bir kısmının nedeni organik bir sebebe bağlanamaz ve psikolojik olabilir. Bu tiplerde tedavi daha da zorlaşır.

2-Objektif çınlamalar:
Bu hasta gurubunda kulaktaki çınlama ya da sesler hem hasta ve hem de doktor ya da diğer kişiler tarafından duyulabilmektedir. Objektif tinnitusların nedenlerinin belirlenmesi ve tedavileri daha kolaydır. Bunlar daha çok anevrizma gibi arterio – venöz malformasyonlar yani damar patolojilerine bağlıdırlar. Tespit edilen ana neden tedavi edilince çınlama da ortadan kalkar.

Kulak çınlamalarının nedenleri

Kulak çınlamasının pek çok nedeni vardır. En basit kulak patolojilerinden tutunda ciddi kulak patolojilerine kadar, ya da psikolojik sorunlara kadar çok çeşitli nedenlerde kulak çınlaması görülebilir. Bu nedenleri de ikiye ayırabiliriz.

1-Kulak patolojilerine bağlı çınlamalar (Lokal nedenler):
Dış kulak yolu kirleri ve hastalıkları, kulak zarı delikleri (perforasyonları), orta kulakta iltihapsız sıvı birikmesi (Seröz otit), Akut orta kulak iltihapları, Kronik orta kulak iltihapları, Kulak kemiklerinde kireçlenme (Otoskleroz ve Timpanosklerozlar), Orta kulak tümörleri, Orta kulağın kolesteatom gibi hastalıkları, iç kulakta devamlı gürültüye maruz kalmanın neden olduğu işitme kaybı, yaşlılığa bağlı işitme kayıpları (Prespiakuzi), kalıcı işitme kayıplı hastalar, menier hastalığı, iç kulak yolu tümörleri (akustik nörinomlar), ototoksik ilaç kullanılması sonucu oluşan iç kulak hasarları, kulak tarvmaları.

2-Kulak dışı nedenlere bağlı çınlamalar(Genel nedenler): Şeker hastalığı gibi metabolik nedenler(Diabet), hipertansiyon gibi kardiyovasküler hastalıklar, çene eklemi patolojileri, Tiroid patolojileri, baş boyun travmaları, bazı baş boyun tümörleri, antiromatizmal ilaçlar gibi bazı ilaçlar, yumuşak damak adalelerinin myoklonusu ve psikolojik sorunlar.

Kulak çınlamalarının tanısı

Kulak çınlamalarının tanısı da tedavisi gibi zordur. Subjektif tinnitusların tanısı temel olarak hastanın hikayesine dayanır. Hasta kulağında çınlama ya da uğultu hissettiğini söylüyorsa bu tanı için yeterli kabul edilmelidir. Çünkü tanıda objektif bulgu elde etmek mümkün olmayabilir. Muayene ya da laboratuar testlerinde çınlamayı teyit edecek bulgular elde edemesek bile hastaya sizin kulağınızda çınlama yok diyemeyiz. Hasta kulağında çınlama hissediyorsa onun için var demektir. Ancak bu negatifliklerin yanında hastanın muayenesinde ya da laboratuar testlerinde çınlamayı destekleyecek bulgular elde edilmesi durumunda tanıyı daha da kesinleştirmiş olabiliriz.

Objektif tinnitusların tanısı ise subjektif tinnutuslara göre daha kolaydır. Çünkü bunlarda hastanın tinnitusu hekim tarafından duyulabilir. Bu nedenle işimiz daha kolaydır. Bununla birlikte objektif tinnituslardaki laboratuar bulguları daha belirleyici olabilmektedirler. Örnek vermek gerekirse artrio venöz bir malformasyona anjiografi ile rahatlıkla tanı konulabilir.

Kulak çınlamalarının tedavisi

Kulak çınlamalarının tedavisi zordur. Tedavide başarı oranları düşüktür. Ancak tamamen çözümsüzde değildir. Nedeni belirlenebilen tinnitusların tedavisinde bir zorluk yoktur. Bunlarda tinnitusa neden olan patoloji ortadan kaldırılır ve sorun çözülmüş olur. Bunlar tinnitusların ancak %10-15’ni teşkil ederler. Zor olan kesin nedeni bulunamayan çınlamaların tedavisindedir. Bunlar ise çınlamaların %80-85’i oluştururlar.

Burada da bazı uygulamaları sıra ile denemek gerekir. Bunlar:

1- Öncelikle hastaya çınlama sesini çok kafasına takmaması ve onu duymamaya çalışması öğütlenir.
2- Özellikle sessiz ortamlarda rahatsız eden ve uyumaya geçişi engelleyen çınlamalarda kişilere Türk sanat musikisi gibi hafif ve rahatlatıcı bir müzik dinlemesi önerilebilir.
3- Alışkanlık yapmayan ve uyku getirici ilaçlardan bir adet yatmadan önce alınabilir.
4- İç kulak kanlanmasını artırıcı damar genişletici preparatlardan kullanılabilir.
5- Çok sıkıntılı durumlarda Tinnitus’u maskeleyici işitme cihazları kullanılabilir.