Yüz Tümörleri
Yüz tümörleri diğer bölge tümörlerinden daha fazla önem arz ederler. Çünkü yüz bölgesi karşılıklı iletişimde her an önde olan bir bölgedir. Bu nedenle yüz bölgesinde olan patolojilere insanlar daha fazla önem verirler ve tedavilerinde daha erken davranırlar. Bu bakış penceresinden hareketle yüz tümörleri ister iyi huylu, ister kötü huylu olsunlar çok zaman geçirmeden tedavi edilmeleri gerekli patolojilerdir.
Özellikle kötü huylu deri tümörleri ( deri kanserleri) genel vücut kanserlerinin neredeyse %50’ni oluştururlar. Bu nedenle yüz derisinde görülen yaraları ihmal etmemek gerekir. Çünkü masum gibi görünen yaraların altında kötü huylu bir deri tümörü çıkabilir. Erken davranıldığı takdirde tedavisi de daha başarılı olur ve çok geniş yüz defektleri oluşmadan sorun çözülebilir.
Bundan dolayı diğer bölge kanserlerinde olduğu gibi yüz kanserlerinde de iyi sonuçlar alınması için geç kalınmamalıdır. Yüz derisi tümörleri başlığı altında burada yüz derisinin kötü huylu tümörleri yani kanserlerinden bahsedeceğiz. İyi huylu tümörleri konuya dâhil etmeyeceğiz.
Yüz tümörlerinin tipleri
1-Bazal hücreli kanserler
2-Yassı epitel hücreli kanserler
3-Maling melanom
4-Deri eki hücreli kanserler
Bunlar içinde en sık görülen bazal hücreli kanserlerdir. Bunları yassı epitel hücreli kanserler ve diğerleri takip eder.
Yüz tümörlerinin nedenleri
1-Güneş ışınları: Bazal hücreli kanserler ve yassı epitel hücreli kanserlerin büyük çoğunluğunun en önemli nedeni güneş ışınlarıdır. Bu iki kanser grubu özellikle güneşe daha fazla maruz kalan baş, yüz ve boyun bölgesi derisinde görülürler. Maling melanomda da güneş ışını önemli bir risk faktörüdür.
2- Radyasyon: Radyasyona maruz kalma cilt kanserlerinin diğer önemli bir nedenidir.
3-Kimyasallar: Kimyasallara maruz kalmakta cilt kanseri riskini artırmaktadır. Özellikle kimyasallarla birlikte ultraviole ışınları olursa risk daha da artmaktadır.
4-Genetik Yatkınlık: Kişinin genetik özelliklerinin kısmen de olsa cilt kanserlerinin görülmesinde etkinliği vardır.
5-Yaş faktörü: Özellikle ileri yaşlı erkeklerde bazal hücreli kanserler ve yassı epitel hücreli kanserler daha fazla görülürler.
6-Uzun süreli yaralar: Uzun süre iyileşmeyen yanık yaralarının %2-3 oranında yassı epitel hücreli kanserlere dönüşme riski mevcuttur.
Yüz tümörlerinin belirtileri
Yüz tümörlerinin büyük çoğunluğu bazal hücreli kanserlerdir ve görülme sıklığı gittikçe artmaktadır. Bu tümörlerin belirtisi genellikle yüzün belirli bir bölgesinde yavaş büyüyen, üzeri normal deriden farklı renkte, merkezinde ülserasyon, sınırları kesin belirli, deriden hafif kabarık ve bazen üzerinde kepeklenmeler olan yaralar şeklindedir. Ağrı genellikle yoktur. Üzerindeki kabuk kaldırıldıkça kanayabilirler.
Yassı epitel hücreli kanserlerde ise sıklıkla ağrısız, kızarık, sınırları belirsiz, kenarları normal deri yüzeyinden kabarık nödüler şekilde görülebilen yaralar vardır. Bu yaraların üzerinde hiperkeratotik bir kabuk bulunabilir. Bazen bu yaralar ülsere açık yara şeklinde olabilirler. Böyle olduğu zaman klinik olarak daha hızlı bir seyir olacak diye düşünülmelidir. Bu kanser gurubunda da ağrı pek görülmez.
Yüz tümörlerinin tanısı
Yüz tümörlerinin tanısı koymak kolaydır. Kesin tanı için yapılması gereken biyopsidir. Yaradan sağlam doku ile birlikte yeterli kadar parça alınarak patoloji laboratuvarına gönderilir. 4-5 gün içinde tanı konur. Biyopsi dışında radyoloji ya da laboratuvar gibi başka bir tanı elemanına gerek yoktur.
Yüz tümörlerinin tedavisi
- Cerrahi Tedavi
- Radyoterapi
- Kemoterapi
Cerrahi Tedavi: Tedavide çeşitli seçenekler vardır. Bunlar içinde en hızlı ve güvenli olanı cerrahidir. Tümör etrafı ile birlikte güvenli sınır belirlenerek tam olarak çıkarılır. Açık kalan defekt bölgesi küçük ise primer olarak kapatılır, eğer defekt alanı büyük ise etraf sağlam dokudan kaydırma flep ile tamir edilir. Bazen çok geniş defektlerde ise uzak bölgelerden geniş flebler getirilerek lezyon bölgesi kapatılabilir. Özellikle yassı epitel hücresi kanserlerde cerrahiye lezyon bölgesine bitişik olan bölgelerdeki lenf bezleri disseksiyonu da (Lenf bezi temizlemesi) ilave edilebilir. Bazal hücreli karsinomlarda lenf bezi disseksiyonuna gerek yoktur. Çünkü bunlar pek metastaz (etrafa bulaşma) yapmazlar.
Radyoterapi: Bazı olgularda uygulanabilir. Bazen direkt tedavi olarak uygulanabildiği gibi, yassı epitel hücreli kanserlerde cerrahi tedaviye ek olarak ta verilebilir. Çok nadir durumlarda ise hastanın cerrahi tedavi sansı yoksa, tümör dokusunu küçültmek ve yaşam kalitesini artırmak için palyatif olarak ta verilebilir.
Kemoterapi: Bu tip tümörlerin tedavisinde kemoterapinin çok fazla yeri yoktur.